Ovttaveardásašvuođa ovddideapmi

Ovttaveardásašvuođalága mielde eiseválddiin, almmolaš hálddahusbarggu dikšu priváhta doaibmiin, skuvlema lágideaddjiin, árrabajásgeassima lágideaddjiin ja bálvalanbuvttadeaddjiin sihke bargoaddiin lea geatnegasvuohta doaimmasteaset ovddidit ovttaveardásašvuođa. Ovttaveardásašvuođa ovddideami ulbmilin lea eastadit vealaheami, dorvvastit buot olbmuid duođalaš ovttaveardásašvuođa sihke caggat vealaheamis čuovvu sierraárvosašvuođa servodagas.

Geatnegasvuohta ovddidit ovttaveardásašvuođa ja bargat ovttaveardásašvuođaplána viiddui guoskat maiddái árrabajásgeassima lágideaddjiid ja bálvalanbuvttadeaddjiid, dallego ovttaveardásašvuođaláhka ođasmuvai 1.6.2023.

Ovttaveardásašvuođa ovddideamis lea gažaldat das, ahte vealaheapmái váldojuvvo bealli, dat eastaduvvo plánavuloš vugiiguin ja mearrediđolaččat, ja ná geahččaluvvo dorvvastit olbmuid duođalaš ovttaveardásašvuođa. Ovttaveardásašvuođa ovddidemiin nappo adnojuvvo aktiivvalaččat fuolla das, ahte buot olbmot ožžot ovttaveardásaččat eiseválddi bálvalusaid, sáhttet vázzit skuvlla ja stuđeret sihke johtit barggus ja maiddái oažžut ovttaveardásaš šaddanbirrasa.

Ovttaveardásašvuođaáittardeaddji bargguide gullá vealaheapmái bealiváldin ja ovttaveardásašvuođa ovddideapmi. Sáhtát lohkat lasi áittardeaddji bargguin ja doaimmas ovttaveardásašvuođa ovddideami buorrin vealaheapmái darváneapmi -siiddus.

Eiseválddi, skuvlema lágideaddji, árrabajásgeassima lágideaddji  ja bálvalanbuvttadeaddji sihke bargoaddi geatnegasvuohta ovddidit ovttaveardásašvuođa

Eiseválddit, almmolaš hálddahusbarggu dikšu priváhta doaibmit, skuvlema lágideaddjit, árrabajásgeassima lágideaddjit ja bálvalanbuvttadeaddjit sihke bargoaddit berrejit árvvoštallat ja ovddidit ovttaveardásašvuođa iežaset doaimmas. Ovddidangeatnegasvuođain mearriduvvo ovttaveardásašvuođalágas ja geatnegasvuođaid sisdoallu lea dárkkálmahtton lága ovdabargguin. Dan lassin, ahte doaimmas galgá jotkkolaččat vuhtiiváldit ovddidangeatnegasvuođa, de ovttaveardásašvuođalágas mearriduvvo maiddái geatnegasvuođas gárvvistit ovttaveardásašvuođaplána.

Organisašuvnnat berrejit árvvoštallat ovttaveardásašvuođa ollašuvvama dálá doaimmasteaset, vai dan lea vejolaš ovddidit plánavuloš vugiiguin. Dat sáhttá gáibidit, ahte eiseváldi gullá ovdamearkka dihte organisašuvnnaid, mat ovddastit vealaheapmái rašes olbmuid sihke eará čanusjoavkkuid. Skuvlema lágideaddji ja oahppolágádus sihke árrabajásgeassima doaibmabáiki fas galgá várret mánáide ja  oahppiide dahje oahppovázziide sihke sin fuolaheaddjiide vejolašvuođa gullamii ovddidandoaibmabijuin. Bargoaddi galgá gieđahallat ovttaveardásašvuođa ovddideami ja doaimmaid váikkuhanvuođa bargoveagain. 

Doaibmabijut, maiguin ovttaveardásašvuohta ovddiduvvo, galget leat beaktilat, heivvolaččat ja áššáigullevaččat. Doaibmabijuin galgá váldit vuhtii doaibmabirrasa, resurssaid ja eará diliid.  Ovddidandoaibmabijuin váldojuvvojit vuhtii nappo doaibmi bargoveahka- ja eará resurssat: stuorát doaibmis sáhttá gáibidit eanet. 

Ovddidandoaimmain gáibiduvvon beaktilvuohta oaivvilda ovdamearkka dihte dan, ahte organisašuvnnat berrejit ásahit konkrehtalaš ulbmiliid, mat vuođđuduvvet árvvoštallamii, ja daid ollašuvvama galgá čuovvut jeavddalaččat. 

  • Eiseváldi berre iežas doaibmasuorggistis árvvoštallat ovttaveardásašvuođa ollašuvvama ovdamearkka dihte áššiid válmmaštallamis, mearrádusdahkamis, hálddahusdoaimmas, boađusstivremis ja boađussoahpamušain sihke strategalaš plánemis ja dieđiheamis. Viiddes dahje muđui mearkkašumi dáfus dehálaš projeavttain galggašii árvvoštallat, váikkuhago projeakta rašes joavkkuid vuoigatvuođaide, geatnegasvuođaide dahje sajádahkii. Eiseváldi galgá váldit vuhtii ovddidangeatnegasvuođaidis doaibmasuorggistis maiddái dalle go stivre dan vuollásaš hálddahusa ja ovdamearkka dihte almmolaš hálddahusbarggu dikšu priváhta doaibmi doaimma. 
  • Skuvlema lágideaddjit galget ovttaveardásašvuođa ollašuvvama árvvoštallamis giddet fuopmášumi ovdamearkka dihte oahppiid válljenákkaide, geavahanláhkai oahppamateriálai, heađušteapmái ja skuvlagivssideami eastadeaddji doaibmabijuide, oahpahusdiliid ovttaveardásašvuhtii, čađahuvvon oahpuid árvvoštallamii sihke oahpaheaddjiid ovttaveardásašvuođačehppodahkii.
  • Árrabajásgeassima lágideaddjit ja bálvalanbuvttadeaddjit galget árvvoštallat, man láhkai daid doaibman váikkuha sierra álbmotjoavkkuide ja man láhkai ovttaveardásašvuohta ollašuvvá dán doaimmas, ja galget álgit dárbbašlaš doaibmabijuide ovttaveardásašvuođa ollašuvvama ovddideami várás. Árrabajásgeassima lágideaddji ja bálvalanbuvttadeaddji galget fuolahit das, ahte árrabajásgeassima doaibmabáikkis lea plána dárbbašlaš doaibmabijuin ovttaveardásašvuođa ovddideami várás.
  • Bargoaddit berrejit árvvoštallat ovttaveardásašvuođa ollašuvvama bargobáikkis ja bargobáikki dárbbuid vuhtiiváldimiin ovddidit bargodiliid sihke daid doaibmavugiid, maid čuvvot bargiid válljemis ja bargoveaga guoski čovdosiid dahkamis. Ovddidandoaimmaid ja daid váikkuhanvuođa galgá gieđahallat bargiiguin dahje sin ovddasteaddjiiguin.

Geatnegasvuohta gárvvistit ovttaveardásašvuođaplána

Eiseválddis, skuvlema lágideaddjiin, oahppolágádusain, árrabajásgeassima doaibmabáikkiin sihke bargoaddiin ja almmolaš hálddahusbarggu dikšu priváhta doaibmiin, geaid bálvalusas leat jeavddalaččat uhcimustá 30 olbmo, lea geatnegasvuohta gárvvistit ovttaveardásašvuođaplána daid doaibmabijuin, maiguin ovttaveardásašvuohta ovddiduvvo. Plánengeatnegasvuođa birra mearriduvvo ovttaveardásašvuođalágas. 

Jos plánemii geatnegahtton doaibmi ii daga ovttaveardásašvuođaplána, ovttaveardásašvuođaáittardeaddji sáhttá doalvut ášši ovttaveardásašvuođa- ja dásseárvolávdegotti gieđahallamii. Lávdegoddi sáhttá geatnegahttit doaibmi gárvvistit plána ja dárbbu mielde ásahit áittasáhku gohččuma beavttálmahttima várás.